Zapewnienie adekwatnych do zapotrzebowania usług infrastrukturalnych to jedno z najważniejszych wyzwań, przed którym stoją rząd i samorządy. Usługi infrastrukturalne są często na zbyt niskim poziomie w stosunku do oczekiwań obywateli.
Wyzwania infrastrukturalne
W Polsce wiele jednostek samorządu terytorialnego nie przeznacza odpowiednich środków na rozwój infrastruktury. W rezultacie znacznemu ograniczeniu ulegają możliwości rozwojowe gmin lub powiatów. Inwestorzy prywatni nie są zainteresowani lokowaniem inwestycji na obszarach zacofanych infrastrukturalnie. Ograniczony jest też napływ mieszkańców, którzy po prostu chcą mieć dostęp do dobrych dróg, sprawnych wodociągów, efektywnego transportu publicznego i atrakcyjnych obiektów sportowych i kulturalnych.
Jednak zapewnienie odpowiednich środków nie często nie wystarcza. Potrzebne jest dobre planowanie i wybór najbardziej efektywnych projektów. Brak pogłębionych analiz sprawia, że realizowane są inwestycje, których efekt często rozczarowuje. Często powstają obiekty, które nigdy nie osiągają progu rentowności. A słabe planowanie w połączeniu z ograniczonymi środkami sprawiają, że zacofanie infrastrukturalne tylko się pogłębia.
Kolejnym wyzwaniem jest utrzymanie istniejącej infrastruktury w odpowiednim stanie. Istniejące obiekty wymagają remontów i modernizacji. Niewłaściwe zarządzanie powoduje, że nawet trafne projekty wymagają ciągłego dofinansowywania i mimo dużej trakcyjności nie są w stanie generować zysków.
W jaki sposób pomaga partnerstwo publiczno-prywatne?
PPP może być traktowane jako dodatkowe źródło finansowania. Samorządy dzięki wykorzystaniu tej formuły mogą w znaczący sposób zwiększyć liczbę realizowanych projektów infrastrukturalnych bez ryzyka zbytniego podwyższenia nakładów i przekroczenia limitów zadłużenia. Jest to szczególne korzystne w sytuacji, gdy sytuacja finansowa gminy lub powiatu nie pozwala na wykorzystywanie tradycyjnych zamówień publicznych.
Co ciekawe partnerstwo publiczno-prywatne może przyczynić się do zwiększenia dostępnych środków i związanego z tym podwyższenia finansowania infrastruktury. Wiele projektów PPP zakłada, że po zakończeniu procesu inwestycyjnego nastąpi wzrost dochodów jednostek samorządowych spowodowany opłatami od użytkowników obiektów. Dodatkowo operatorzy prywatni zainteresowani są rozwijaniem źródeł dochodów poprzez alternatywę wykorzystywanie aktywów infrastrukturalnych. W efekcie takich działań rosną również dochody samorządów.
Udział partnerów prywatnych powoduje także naturalne filtrowanie pomysłów inwestycyjnych i zwiększa prawdopodobieństwo wyboru takich, które w przyszłości będą źródłem dochodów. Kapitał prywatny nie jest zainteresowany uczestnictwem w projektach, które nie zapewnią odpowiedniego poziomu zwrotu. A już na pewno nie zaangażują się w przedsięwzięcia, które potencjalnie mogą generować straty.
Współpraca z partnerami prywatnymi ułatwia też utrzymanie obiektów infrastrukturalnych w odpowiednim stanie. Prywatny operator traktuje użytkowników jak klientów, którzy zapewniają mu wymagany do zachowania rentowności poziom przychodów. W związku z tym musi oferować usługi, które będą się cieszyć zainteresowaniem. Do uzyskania odpowiedniej liczby użytkowników niezbędne jest zapewnienie wysokiej jakości usług, a co za tym idzie utrzymanie infrastruktury w odpowiednim stanie.
Źródło: ASA – dofinansowanie firm
